هفته نامه آیینه یزد

راه حسین(ع) مبارزه با ظالم و احقاق حقوق مردم

آزادگان جهان اعم از مسلمان و غیرمسلمان یا معتقد به هر دین و مذهب و قوم و نژاد در سوگ امام حسین(ع) و برای آن حضرت و خاندان باوفایش عزاداری می‌کنند. از ظلم و ستمی که ستمگران و سنگدلان اموی و یزیدی بر او و فرزندانش روا داشته‌اند اندوهناک می‌شوند و از شنیدن وقایع و حوادث کربلا اشک می‌ریزند. چهارده قرن است که عظمت و حماسه عاشورا نه تنها در تاریخ اسلام فراموش نشده است بلکه صدها و هزاران کتاب درباره شخصیت و فداکاری سومین امام شیعیان جهان تدوین گردیده و جلسات متعدد در طی قرن‌ها و سالیان دراز به‌ویژه در ایام محرم و صفر در اقصی نقاط جهان برگزار می‌گردد و یاد و خاطره حسین(ع) و یارانش را زنده نگه می‌دارند. عده‌ای از تاریخ‌نویسان در مواردی به تحریف واقعه عاشورا پرداخته و نویسندگانی نظیر «ملاحسین واعظ کاشفی» مولف کتاب «روضه‌الشهداء» در عصر صفویان و یا «آقا فاضل دربندی» نویسنده کتاب «اسرارالشهاده» در عصر قاجاریان گرچه از عالمان زمان خود شمرده شده‌اند اما مطالبی کذب و اغراق‌آمیز درباره حادثه عاشورا نوشته‌اند اما محققان و علمایی نظیر محدث بزرگوار حاج میرزا حسین نوری و شهید آیت‌ا... مرتضی مطهری در کتاب «لؤلؤ و مرجان» و دوره سه جلدی کتاب‌های «حماسه حسینی» به نکاتی درباره تحریفات وقایع عاشورا و انواع و اقسام آن اشاره نموده‌‌اند.
«...مرحوم حاج میرزا حسین نوری اعلی‌ا... مقامه، استاد مرحوم حاج شیخ عباس قمی و مرحوم حاج شیخ علی‌اکبر نهاوندی در مشهد و مرحوم حاج شیخ محمد باقر بیرجندی محدّث که مرد بسیار فوق‌العاده‌ای بوده است، کتابی در موضوع منبر نوشته است به‌نام «لؤلؤ و مرجان» که با اینکه کتاب کوچکی است ولی فوق‌العاده خوب است. در این کتاب راجع‌به وظایف اهل منبر سخن گفته است. همه این کتاب در دو فصل است؛ یک فصل آن درباره اخلاص، یعنی خلوص نیت است که یکی از شرایط گوینده، خطیب، واعظ، روضه‌خوان این است که خلوص نیت داشته باشد. منبر که می‌رود، روضه که می‌خواند، به طمع پول نباشد و چقدر عالی در این موضوع بحث کرده است که من وارد بحث آن نمی‌شوم. شرط دوم، صدق و راستی است؛ و در اینجاست که موضوع راست گفتن و دروغ گفتن تشریح شده و انواع دروغ‌ها را چنان بحث کرده که من خیال نمی‌کنم در هیچ کتابی درباره دروغ و انواع آن به اندازه این کتاب بحث شده باشد و شاید نظیر این کتاب در دنیا وجود نداشته باشد. عجیب این مرد تبحّر از خود نشان داده است... صریحاً این مرد بزرگ می‌گوید: امروز باید عزای حسین را گرفت امّا برای حسین در عصر ما یک عزای جدیدی است که در گذشته نبوده است و آن این همه دروغ‌هایی است که درباره حادثه کربلا گفته می‌شود و هیچ‌کس جلوی این دروغ‌ها را نمی‌گیرد. برای مصیبت حسین‌بن علی باید گریست، ولی نه برای شمشیرها و نیزه‌هایی که در آن روز بر پیکر شریفش وارد شد، بلکه به خاطر دروغ‌ها...»(1)
نگارنده این سطور در این مقاله بخش‌هایی از توصیه‌ها و تذکرات عده‌ای از مراجع و علمای دین و ائمه جمعه را نقل می‌نماید که مداحان و واعظان به کتاب‌ها و مقاتل مورد وثوق مراجعه نموده و بر روی منابر از اغراق‌گویی و بیان اشعار و مطالب سخیف و کذب درباره وقایع و حوادث کربلا خودداری نمایند.
مسیح مهاجری مدیرمسئول روزنامه جمهوری اسلامی طی مقاله‌ای می‌نویسد: «...بار دیگر از اعماق جان و در نهایت عذاب وجدان فریاد برمی‌آوریم که‌ای بزرگان حوزه‌های علمیه به داد برسید و این روحانیت را از این بی‌ضابطه عمل کردن نجات دهید. اینکه با سوز و گداز می‌گوییم و می‌نویسیم «کارکرد روحانیت این نیست» برای این است که بخشی از روحانیت اکنون به چنین بیراهه‌ای می‌رود، بیراهه‌ای که هویت 1000 ساله این نهاد پرافتخار و هدایتگر را مخدوش کرده است. روحانیت در طول تاریخ هزار ساله خود، مظهر تقوا، پاکدامنی، هدایت، مبارزه با فساد، مقابله با ظلم و فدا کردن خود برای دستگیری از مردم و دور ساختن آنها از بیراهه‌ها بوده و در همین زمان معاصر، رهبری بزرگ‌ترین انقلاب دینی ظلم ستیزانه و عدالتخواهانه و فسادبرانداز را برعهده داشت.
و به برکت انفاس قدسیه امام‌خمینی(ره) و تلاش و مجاهدت یاران ایشان توانست رژیم ستم شاهی را که از طرف استعمارگران ماموریت داشت جامعه ایرانی را به فساد و تباهی و وابستگی بکشاند، این انقلاب را به پیروزی برساند و نظام جمهوری اسلامی را تاسیس نماید که اگر در مسیر تعیین شده در قانون اساسی حرکت کند مترقی‌ترین نظام حکومتی در جهان امروز است. آنچه اکنون مایه تاسف است این است که این نهاد پرسابقه و پرافتخار امروز دچار کارکردی شده که آن سابقه پرافتخار را زیر سوال می‌برد و ضربات بزرگی به اعتقادات مردم وارد می‌کند...»(2)
آیت‌ا... سیدمحمد علوی با بیان اینکه غیبت حضرت ولی عصر(عج) براساس دستورات حضرت حق است و اوست که تصمیم‌گیرنده اصلی است و حکمت‌ها را بهتر می‌فهمد و درک می‌کند، می‌گوید: «...متأسفانه بعضی افراد که اطلاعات چندانی درمورد فلسفه غیبت ندارند، سخنانی را بر روی منبر ارائه می‌کنند که موجب شرمندگی اهل علم می‌شود. این مرجع تقلید با بیان اینکه بر روی منبر گفته شده که اگر می‌خواهیم آن حضرت ظهور کند یکی از راه‌هایش افزایش فساد است و لازم است جامعه در این مسیر حرکت کند، افزود: نباید این سخنان کوته‌فکرانه را به مردم ارائه داد، چنین سخنی خلاف دین است...»(3)
حجت‌الاسلام محمدرضا نائینی از اساتید حوزه علمیه در مصاحبه مطبوعاتی درباره زی طلبگی و ضرورت رعایت شئون روحانیت می‌گوید: «...خوب است که بفهمیم در جامعه چه خبر است؛ اگر مرتب با افرادی مواجه باشید که برای‌تان «صلی علی محمد» می‌گویند و دست‌تان را می‌بوسند، نمی‌فهمید در جامعه و زیر پوست شهر چه خبر است. هیچ‌چیز جای منبر را نمی‌گیرد شاید یک جهت آن هم پشتوانه معنوی هزار و چندساله‌ای است که دارد. منبر به شیوه سنتی بیش از هزار سال سابقه دارد. سخن گفتن یک طرفه و به قول امروزی‌ها مونولوگ گاهی مطلوب است و...»(4)
امام جمعه اصفهان آیت‌ا... سیدیوسف طباطبایی‌نژاد می‌نویسد: «...سینه‌زنی و گریه برای اباعبدا...الحسین(ع) تنها احساسات انسان را تحریک می‌کند، اما رشد فکری نمی‌دهد، بنابراین جلسات و مراسم عزاداری محرم باید دارای آموزش‌های دینی و سخنران مذهبی باشد. از عزاداری‌های بدون معرفت به اباعبدا...‌الحسین(ع) کاری ساخته نیست و باید همراه با کلاس آموزش دین باشد؛ باید از خرافات در عزاداری‌های محرم جلوگیری شود. عزاداری که در مقابل مستکبر بی‌تفاوت باشد حسینی نیست و نمی‌تواند ادعا کند که در جلسه امام حسین(ع) تربیت شده است؛ نه سگ حسین باشید و نه نوکر حسین بلکه بنده خدا و مطیع اباعبدا... و پیرو ائمه اطهار(ع) باشید، نباید هیجانی شویم.»(5)
آیت‌ا... مظاهری از مراجع تقلید و رئیس حوزه علمیه اصفهان تاکید می‌کند: «...وعظ و خطابه تا مدح و مرثیه‌ سرایی و سایر بخش‌ها و ابعاد آن، همه و همه به منظور تحکیم و تثبیت پیام‌های نهضت عاشورا و انتقال آن تعالیم حیات‌بخش و انسان‌ساز و جامعه‌‌پرداز به نسل‌ها و ادوار بعدی است و از آنجا که جریان عزاداری حسین ‌بن‌علی، به مثابه یک رسانه پر نفوذ، تاثیرات گسترده و عمیقی را بر ذهن و ضمیر و شخصیت مخاطبان خود می‌گذارد، بنابراین باید از این جایگاه رسانه‌ای برتر، بهترین بهره‌‌برداری به منظور ایفاء این رسالتِ بزرگ صورت پذیرد... امام حسین نه فقط متعلق به شیعیان و نه تنها متعلق به اسلام و مسلمانان که متعلق به همه آزادگان و آزادی‌خواهان جهان است و گفتمان حسینی که ریشه در فطرت سلیم و الهی آدمیان دارد، گفتمانی همگانی و بین‌الادیانی است و همه حق‌طلبان و عدالت‌ دوستان، اوج آرمان‌های تکامل‌ خواهانه خود را در این گفتمان بین‌المللی، متجلی می‌بینند و از مرام و قیام و پیام آن پیشوای آزادی و آزادگی، همواره، درس حریت و صداقت و مجاهدت می‌گیرند...»(6)
آیت‌ا... جعفر سبحانی از مراجع تقلید می‌گوید: «...خطیبان در سخنرانی‌های ایام محرم و صفر از منابع تاریخی و مقاتل صحیح استفاده کنند تا منبر سازنده باشد و در مخاطب تحول ایجاد کند. بعد از رحلت پیامبر اکرم(ص)، اموی‌ها با عنوان‌های مختلف به دنبال تحریف حقیقت اسلام بودند تا جایی که در زمان امام حسین(ع) ایشان احساس کردند دیگر دوره امر به معروف و نهی از منکر زبانی نیست و باید حرکتی عملی را برای حفظ اسلام در جامعه به وجود آورد. ایشان افزود: حرکتی که حضرت اباعبدا... الحسین(ع) به دنبال آن بود از روز عاشورا آغاز شد و تا امروز ادامه دارد؛ به همین خاطر است که امام خمینی(ره) فرمود: ما هرچه داریم از محرم و صفر است... این مکتب به مردم می‌آموزد باید در برابر ظلم ایستاد و از حقوق مستضعفان دفاع کرد.»(7)
حوزه‌های علمیه، علمای دین و روحانیون فاضل براساس تعالیم عالیه اسلام به ما آموخته‌اند واعظ و مداح، منبر را وسیله‌ای برای بدگویی و تحقیر و دشنام به مخالفان سیاسی خویش قرار نمی‌دهد، برخلاف اخلاق و ادب به بعضی از دولتمردان و مدیران و مسئولان اهانت نمی‌کند، علیه برادران مسلمان غیرشیعه داد سخن نمی‌دهد، با صراحت یا با کنایه و اشاره احزاب و انجمن‌ها و گروه‌های شناسنامه‌دار و شناخته شده کشور را تحقیر نمی‌نماید، از روی منبر و پشت تریبون به جای قاضی محکمه، حکم مجازات برای این و آن برادر یا خواهر دینی صادر نمی‌کند، فقط همگامان و دسته خود را بر حق و بهشتی و دیگران را گمراه و جهنمی نمی‌داند، برای پول و بدون مطالعه و تحقیق نکرده سخن نمی‌گوید، حرمت و آبروی افراد را از کعبه برتر می‌شمارد، به مستمعان راه صحیح امربه‌معروف و نهی از منکر را می‌آموزد و به عموم مردم اعلام می‌کند زیر بار ظلم و ستم نروند و حقوق شهروندی را رعایت نمایند و در یک کلام هر روحانی سعی می‌کند جایگاه روحانیت و زی طلبگی را حفظ نماید.

مدیرمسئول

پی نوشتها:
1- «حماسه حسینی»، شهید مرتضی مطهری، جلد اول، صفحه 19 و 20
2- جماران، 25/6/96
3- خبرآنلاین، 25/6/96
4- روزنامه جمهوری اسلامی، 23/6/96
5-همان
6- همان
7- همان